İNSANLIQ ADINA QARA LƏKƏ
Xocalı faciəsi

“Qarı”
düşmən dost olmaz. “Kitabi Dədə Qorqud“ - qara donlu kafirlər haqqında
azərbaycanlılara hələ 1300 il bundan əvvəl xəbərdarlıq etmişdi.
XI
əsdə yaşamış, dünyanın isti-soyuğunu görmüş, acı-şirini dadmış, çarpışmalar,
çəkişmələr şahidi və iştirakçısı olmuş qoca bir atanın–Ziyarilər xanədanının
son hökmdarı Unisürülməali Keykanusun öz oğluna yazdığı vəsiyyət və nəsihət
kitabı olan “Qobusnamə”də deyilir: “erməni bədfel, kündəbədən, oğru,
gözügötürməyən, bir ayağı qaçmaqda olan, əmrə baxmayan, yersiz hay-küy salan,
vəfasız, riyakar, söyüş sevən, ürəyi xıltlı, ağasına düşmənçilik edəndir.
Ümumiyyətlə, onlar başdan-ayağa müsbətdən çox mənfiyə yaxındırlar”.
A.S.Puşkin
onlar haqqında qısa lakonik bir tərif vermişdir: ”Sən riyakarsan, sən
ikiüzlüsən... çünki sən ermənisən”.
XIX
əsrin əvvəllərində Qafqaza səfər edən dahi fransız yazıçısı A.Düma ermənilər
haqqında deyirdi: ”...Var dövlətlərini gizlətməyi üstün tutmuşlar, fikir və
duyğularını gizli saxlayan, hiyləgər, kələkbaz adamlara çevrilmişlər...
Azərbaycanlı ilə isə bir şey barədə sövdələşəndə ondan imzalanmış sənəd tələb
etməyə ehtiyac yoxdur. Söz verdi, qurtardı”.
Çox
təəssüflər olsun ki, xalqımızın taleyinə də belə mənfur xislətə malik olan bir
xalqla qonşu olmaq qisməti yazılmışdır. Bu bədxah qonşuların əlindən
həmvətənlərimin başı çox müsibətlər çəkmiş, hüquqları tapdalanmış və bu yaramaz
hərəkətlər mərhələ-mərhələ təkrar olunmuşdur.
Acizanə,
yazıq görkəmləri ilə özlərini azərbaycanılara yazıq, əzabkeş xalq kimi tanıdan
bu insanlar vaxtilə torpaqlarımızda hissə-hissə sığınacaq tapmış, sonralar isə
”Ayağıma yer edim, gör sənə nə eyləyim” prinsipi ilə yaşayaraq məskunlaşdıqları
torpaqları özününküləşdirmək iddiasına düşmüşlər. Dağlıq Qarabağı müvəqqəti
olaraq öz qara pəncələrinə keçirdikdən sonra ətraflara da əl atmağa başladılar.
Tarix boyu Azərbaycan xalqı çətin sınaqlarla qarşı-qarşıya gəlmişdir. Bu
sınaqlara mərdliklə sinə gərən xalqım bəzən uğursuzluqlara da uğramışdır.
Əslində bunlara uğursuzluq demək, məncə çox ağır günah olar. Bunlar uğursuzluq
deyil, faciədir, insanın insan qanına susaması kimi dəhşətli faktlardır.
Həyatda
hər kəsə yaşamaq hüququ, azadlıq və təbii sərvətlərdən istifadə etmək hüququ
verilmişdir. Allah Azərbaycandan heç bir neməti, təbii sərvətləri, gözəllikləri
əsirgəməmişdir. Başı dumanlı Azərbaycanımın azadlığı da, gözəlliyi də özünə
qənim kəsilmişdir. Tarixin müəyyən mərhələlərində əsarət altında, satqın,
vicdansız insanların hakimiyyəti altında olduğumuzdan Allahın bizə verdiyi
nemətlərin qədrini bilməmişik. Dostu-düşməndən ayıran zaman təzyiqlərə məruz
qalmışıq. Oyandıqda isə çox gec olmuşdur. Artıq torpaqlarımızın bir hissəsi
alınmış, soydaşlarımız didərgin salınmış, tariximiz qanlı səhifələrlə
dolmuşdur. Bu səhifələri vərəqlədikcə Xocalı fəryadının sədaları qəlbləri
göynədir, ürəkləri sızladır. İlahi, insan nə qədər quduzlaşar, nə qədər
günahsız qanlar axıdarmış?! Hələ xalqımın gözlərində yaş qurumamışdı. “20
Yanvar”ın günahsız qurbanlarının, Qarakənd səmasında düşmən gülləsinə tuş gələn
say-seçmə oğulların faciəsini yaşayan xalqımızın qəlbində daha bir dərin yara
açıldı. Xocalının taleyi də Xocavəndinkinə bənzədi.
1992-ci
il fevralın 25-dən 26-na keçən gecə Xocalının adı Ermənistanın Azərbaycana
qarşı ədalətsiz müharibəsinin qanlı səlnaməsinə daxil oldu. Hər şeydən bixəbər
xocalılar nə biləydilər ki, Xocalı şəhəri də qara siyahıya düşüb və onu əldə
etmək üçün düşmən hər cür ağılasığmaz cinayətlər törədəcək. O gün Azərbaycan
xalqının ən faciəli günlərindən biri oldu. O gecə ağılasığmaz dəhşətlər
yaşandı.
1992-ci
il fevralın 25-dən 26-na keçən gecə Xocalıda öz dəhşətləri ilə dünyanı heyrətə
gətirən, tarixin yaddaşına qanla hopmuş Xatın, Xirosima, Nakasaki, Sonqmi kimi
faciələri öz dəhşətləri ilə geridə qoyan bir faciə baş verdi. O gecə “Böyük
Ermənistan” xülyasina düşən ermənilər Xocalıda misli-bərabəri olmayan bir
soyqrım törətdilər. Bu, bir terror aktı idi. Biz o gecənin şahidi olsaq da, o
dəhşəti ifadə etməyə sözlərin gücü çatmır. Ancaq hadisələri ifadə etdikcə,
düşmənə nifrətimiz çoxalır. O gecə saat 17 radələrində Xocalının göyləri top
atəşindən qara, yerləri isə qan rənginə boyandı. Qəfil hücumdan pərən-pərən
olmuş, gülləyə, mərmi yağışına tuş gəlmiş insanların harayı, fəryadı göyə
bülənd oldu. Fəqət bu iniltilər, nalələr insanlıqdan çıxmış, quduzlaşmış
ermənilərə (mən bu fəlakəti törədənlərə insan deyə bilmirəm) təsir etmədi.
Ağabəyim ağanın, Xurşidbanu Natəvanın vətəni göylərində dolaşan nigaran ruhları
da bu faciədən dəhşətə gəldi. Görəsən bu qorxulu yuxumu idi? Ya doğrudanmı
düşmən bu qədər quduzlaşarmış? Həmin gecə erməni quldurları Rusiya imperyasının
Xankəndində yerləşən 366-cı moto atıcı alayı bölmələrinin iştirakı ilə Xocalını
gülləbaran etdilər. O gecə 7 min əli silahsız, özü günahsız əhalinin taleyinə
qara bulud çökdü. 7 min əhalinin 613 nəfəri vəhşicəsinə qətlə yetirildi. 1275
nəfər əsir götürüldü. 1000 nəfərdən artıq günahsız insan düşmən gülləsinə tuş
gəldi. 83 nəfər uşaq, 106 nəfər qadın, 70 nəfər qoca, 76 nəfər yeniyetmə qız və
oğlan, 278 nəfər cavan oğlan və qızın həyatına son qoyuldu. Minlərlə insanın
Tanrı vergisi, tale yazısı olan ömür-gün payını yarıda qoyan cəlladların
qəlbində tanrı qorxusu yoxdurmu, Allahım! Güllə yağışına tutulan o gecənin ah
nalələri daşı, torpağı da ağlatdı. Daş qəlbli canilər isə insani hisslərdən
qat-qat uzaqlarda idilər.
Meşələr
quduzlaşmış canlılardan qaçan insanlar üçün son sığınacaq oldu. Kimi yolda
dondu, kimi güllələndi, kimi isə itgin düşdü. Son sığınacaq olan ağacların
gövdəsinə insan qanından naxışlar vuruldu. Xocalının taleyi bax beləcə ən
ağılasığmaz işgəncələrlə ermənilərin əllərinə tapşırıldı. Əhaliyə
amansızcasına divan tutmuş, şəhəri yerlə yeksan etmiş ermənilər heç kəsə,
qocaya, qadına rəhm etmədilər. İnsan nalələri, ah-vay səsləri, iniltilər,
haraylar, imdad çağırışları onların vicdanlarını rahatsız etmədi. Əksinə,
insanları öldürməklə kifayətlənməyən ermənilər bu zavallılara qeyri-insani cəza
üsulları ilə də əziyyət verdilər. Öldürməklə ürəkləri soyumayan kafirlər insan
cəsədləri üzərində əməliyyat apardılar, ölülərin burnunu kəsdilər, gözlərini
çıxardılar, başlarının dərisini soydular, bədən üzvlərini parça-parça
etdilər.
Bu
günahsız əhaliyə heç kəsin köməyi olmadı. O gecənin dəhşətlərini anlatmaq üçün
sözlər yetməz. Bircə faktı yada salmaq istəyirəm. Meşələrə pənah aparan
insanlar orada da amansız ermənilərin puskusuna rast gəlir, ya güllələnir, ya
da əsir alınırdılar. O ayazlı, şaxtalı gecədə çöllərə səpələnən insanları quduz
it kimi axtarıb tapır və amansızcasına qətlə yetirirdilər. Öz yaxınları ilə
birgə meşəyə qaçan və hərisliklə meşələri gəzərək insan ovuna çıxmış düşməni
duyuq salmasın deyə ağlayan körpəsini öz əli ilə boğan və yenidən qoynuna
basaraq qaçan anada nə qədər böyük fədakarlıq varmış İlahi? Çox böyük
çətinliklə yırtıcıların pəncəsindən qurtaran zaman övladını torpağa
tapşırmaq istəyən ana üçün möcüzə baş verir. Uca Tanrının möcüzəsi, Tanrı
sevinci, tale qisməti. Körpə sağ qalmışdı.
Ermənilərin
ən çox sevdiyi ideoloqlardan biri olan Zori Balayan “Ruhumuzun dirçəlişi” adlı
kitabında Xocalıda törətdikləri soyqrım haqqında yazır: ”Biz Xaçaturla ələ
keçirdiyimiz evə girərkən 13 yaşlı bir türk uşağını pəncərəyə mismarlamışdılar.
Türk uşağı çox səs-küy salmasın deyə, Xaçatur uşağın anasının kəsilmiş döşünü
onun ağzına soxdu. Daha sonra 13 yaşındakı türkün başından, sinəsindən və
qarnından dərisini soydum. Saata baxdım, türk uşağı 7 dəqiqə sonra qan
itirərək dünyasını dəyişdi. Ruhum sevincdən qürurlandı. Xaçatur daha sonra
ölmüş türk uşağının cəsədini hissə-hissə doğradı və bu türklə eyni kökdən olan
itlərə atdı”.
Daha
bir erməni müəllif, David Xerdiyan “Xaç uğrunda“ kitabında fəxrlə
xatırlayır: ”Səhərin soyuğunda biz Daşbulaq yaxınlığındakı bataqlıqdan keçmək
üçün ölülərdən körpü düzəltməli olduq. Mən ölülərin üstünə getmək istəmədim.
Buna görə podpolkovnik Ohanyan mənə bildirdi ki, qorxmayım. Mən ayağımı 9-11
yaşlı qız meydinin sinəsinə basıb addımlamağa başladım. Mənim ayaqlarım və
şalvarım qan içində idi. Və mən beləcə 1200 meydin üstündən keçdim”.
Bəli,
bu da erməni etirafı, bu da erməninin öz əli ilə yazdığı erməni xisləti. Bu
sətirləri oxuyan zaman insanın damarlarında qanı belə donur. Erməni isə bununla
fəxr edir, törətdiyi cinayət haqqında hətta kitab belə yazaraq öz iç üzünü, öz
nasisit fikirlərini bütün dünyaya bildirir. Bütün dünya isə bu vəhşiliyə, bu
vandalizmə göz yumaraq etiraz belə etmir, susur.
Yaxşı
ki, xalqımızın igid, ölümün gözlərinə dik baxa bilən qorxmaz oğulları var.
Reportyor Çingiz Mustafayev o gecəni tarixin salnaməsinə yazmaq, bütün dünyaya
erməni təcavüzünün dəhşətlərinin nəticələrini bəyan etmək və hər bir Azərbaycan
vətəndaşının yaddaşına bu faciəni əbədi yazmaq üçün faciə zonasına yollandı.
Hönkürtü içində lentə köçürülən kadrları həyacansız izləmək mümkün deyil.
Çingiz Mustafayevin fədakarlığı sayəsində xarici jurnalistlər də baş verən
faciə yerinə getmiş, cinayəti öz gözləri ilə görmüşlər.
“Bütövlükdə
Azərbaycan xalqına yönəldilmiş Xocalı soyqrımı öz ağılasığmaz qəddarlığı, qeyri-insani
cəza üsulları ilə bəşər tarixində tayı-bərabəri olmayan bir vəhşilik aktıdır.
Bu soyqrımı, eyni zamanda bütün bəşəriyyətə qarşı tarixi bir cinayyətdir” deyən
ulu öndərimiz, Azərbaycanın mərd oğlu H.Əliyevin fərmanı ilə hər il fevralın
26-sı saat 17.00-da sükut dəqiqəsi elan edilmişdir. Azərbaycan Respublikasının
Prezidenti Heydər Əliyev 1 mart 1994-cü ildə bu haqda xüsusi Fərman vermişdir.
Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinin Qərarı ilə 26 fevral "Xocalı
soyqırımı və milli matəm günü" elan olunmuş, bu barədə bütün beynəlxalq
təşkilatlara məlumat verilmişdir.
25
fevral 1997-ci ildə "Xocalı soyqırımı qurbanlarının xatirəsinə sükut
dəqiqəsi elan edilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Prezidenti Heydər
Əliyev tərəfindən Fərman verilmişdir. Hər il 26 fevralda ölkə başçısı
"Xocalı Soyqırımı" ilə əlaqədar xalqa müraciət edir.
Deyirlər
qisas qiyamətə qalmaz. Biz azərbaycanlılar da bu günün gələcəyinə öz varlığımız
kimi inanırıq. Boğulmuş körpəyə yenidən həyat verən Tanrı möcüzəsi yenə baş
verəcək. Haqq-ədalət bərqərar olacaq. Axı, həqiqəti axar suya bənzədiblər
babalarımız. Gec-tez o gün gələcək. Artıq o yola aparan izlər açılmaqdadır.
İstifadə
olunan ədəbiyyat:
1)
”Kitabi Dədə Qorqud” Azərbaycan dövlət nəşriyyatı. Bakı 1962.
2)
”Qabusnamə” Azərbaycan Elmlər Akademiyası. Bakı 1963.
3)
Aleksandr Düma “Qafqaz səfəri” Bakı Yazıçı 1985.
4)
Zori Balayan “Ruhumuzun dirçəlişi”
5)
David Xerdiyan “Xaç uğrunda “
6) Google az. Xocalı soyqırımı.
e- resurslar: Google Khojaly massacre.
http://www.human.az http://chodschali.de/
http://www.justiceforkhojaly.org/ http://www.khojaly.net/
http://www.khojaly.org.az/ http://www.azerigenocide.org/
Tahirə XASMƏMMƏDOVA,
İ.Qayıbov
adına Qazax şəhər 3 saylı tam
orta
məktəbin ingilis dili müəllimi.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder